Ακολουθούν ορισμένες ερωτήσεις ως μέρος συνέντευξης σε εκπαιδευτικούς από μεταχυπτιακή φοιτήτρια του Τμήματος Πληροφορικής, Α.Π.Θ. , στην κατεύθυνση Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών στην Εκπαίδευση. Ο λόγος της συνέντευξης αυτής είναι ότι στα πλαίσια του μαθήματος «Κοινωνική Δικτύωση στην Εκπαίδευση» γίνεται προσπάθεια ανάπτυξης ενός «ανοικτού» βιβλίου με αντίστοιχο θεματικό αντικείμενο. Οι απαντήσεις δίδονται από τη Χριστίνα Μαρκουλάκη εκ μέρους του Κέντρου Ξένων Γλωσσών Μαρία Μαρκάκη- Μαρκουλάκη.
 |
| Χαμόγελα των μαθητών του A’ Junior μπροστά στον υπολογιστή! |
Η ψηφιακή γενιά
Υπάρχει η ψηφιακή γενιά, η γενιά των δικτυωμένων μαθητών; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της από την προσωπική σας εμπειρία;
Φυσικά και υπάρχει αυτή η γενιά, αλλιώς χαρακτηριζόμενη ως η γενιά των γηγενών του Διαδικτύου. Τα παιδιά που γεννηθήκαν τη τελευταία δεκαετία έχουν μυηθεί στον παγκόσμιο ιστό από μικρή ηλικία, με αποτέλεσμα να χειρίζονται με άνεση διάφορα προγράμματα του υπολογιστή (συνήθως σε σχέση με την επεξεργασία κειμένου ή φωτογραφιών), να σερφάρουν επιδέξια σε ένα αριθμό ιστοσελίδων και να γίνονται μέλη σε διάφορες ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook.
Μπορείτε να μας περιγράψετε ένα περιστατικό με έναν μαθητή σας που σας έκανε να αναγνωρίσετε τη ψηφιακή γενιά;
Οι μαθητές των τμημάτων Junior (ηλικίας 7-9 ετών) στην πλειοψηφία τους χειρίζονται με άνεση τον υπολογιστή από τα πρώτα μόλις μαθήματα που κάνουμε στο εργαστήριο υπολογιστών του σχολείου μας.
Προσωπική-επαγγελματική χρήση εργαλείων web 2.0
Ποια είναι τα εργαλεία που χρησιμοποιείτε κυρίως; Ποιοι λόγοι/ερεθίσματα σας ώθησαν να τα χρησιμοποιείτε; Τι νέο σας προσφέρουν;
Τα Διαδικτυακά εργαλεία που συνήθως χρησιμοποιούμε στα μαθήματά μας είναι τα εξής:
- Διαδικτυακά ημερολόγια (ιστολόγια ή blogs) για εξάσκηση του γραπτού λόγου στη ξένη γλώσσα και την ανάπτυξη επικοινωνίας με μαθητές άλλων χωρών. Μπορείτε να βρείτε μια λίστα με τα ατομικά και ομαδικά ιστολόγια των μαθητών μας, καθώς και πληροφορίες για την ανταλλαγή σχολίων σε μαθητικά ιστολόγια, που οργανώσαμε με μαθητές από τη Βραζιλία. Επίσης, χρησιμοποιούμε τα ιστολόγια ως μια βάση συνεχούς αυτοαξιολόγησης και βελτίωσης, αφού μας βοηθούν να εξετάζουμε διαρκώς την αποτελεσματικότητα των εκπαιδευτικών μεθόδων που εφαρμόζουμε, παράλληλα υιοθετώντας κάθε νέα εκπαιδευτική διαδικασία που θεωρούμε χρήσιμη. Για το σκοπό αυτό, ανταλλάσσουμε σχόλια και δημοσιεύουμε δικά μας κείμενα στο παγκοσμίως γνωστό ιστολόγιο για καθηγητές της Αγγλικής γλώσσας, ‘Teaching Village’.
- Wikis για συλλογή χρήσιμων ηλεκτρονικών διευθύνσεων για τους μαθητές μας ή για μια πιο προσιτή (από πλευράς χρήσης) μορφή διαδικτυακής γραπτής έκφρασης για ενήλικους μαθητές.Αναφορικά με τη τελευταία περίπτωση, με το πέρας των μαθημάτων το ομαδικό wiki των ενήλικων μαθητών αποθηκεύτηκε στον υπολογιστή τους ως αρχείο PDF (e-book), δίνοντάς τους τη δυνατότητα να το χρησιμοποιήσουν στο μέλλον ως μέρος του βιογραφικού (e-portfolio) τους.
- Facebook και Twitter για δημοσιοποίηση των αναρτήσεων του δικού μας ιστολογίου και των μαθητών μας, για επικοινωνία με ξένους συναδέλφους και ανταλλαγή ιδεών, αλλά και για ενημέρωση για εκπαιδευτικά νέα.
- Υπηρεσία ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (emails): Μέσω των παραπάνω δικτύων, κατορθώσαμε να επιτύχουμε την ανταλλαγή μηνυμάτων ηλεκτρονικής αλληλογραφίας στα Αγγλικά με Γάλλους μαθητές της Αγγλικής γλώσσσας.
- Glogs (διαδικτυακές αφίσες) για ενίσχυση της δημιουργικότητας και της γραπτής ικανότητας μαθητών όλων των ηλικιών.
- Skype για συζήτηση με άλλους καθηγητές, αλλά και για προφορική εξάσκηση των μαθητών με ιθαγενείς ομιλητές της γλώσσας, όπως για παράδειγμα τις συχνές μας συνομιλίες με τη διαδικτυακή μας φίλη και παραγωγό παιδικών τραγουδιών,Patricia Johnston.
- YouTube, Picasa, Flickr και Slideshare για δημοσίευση διαφόρων ειδών δουλειάς που γίνεται στις τάξεις μας. Ιδίως η δημοσίευση ορισμένων διαφανειών που χρησιμοποιούμε σε μαθήματα μεγαλύτερων επιπέδων σε συνδυασμό με την παράθεση σχετικών ηλεκτρονικών διευθύνσεων στα ιστολόγιά μας διευκολύνουν τη μελέτη στο σπίτι και τη γενικότερη πρόοδο του μαθητή.
- Podcasts (ηχητικά αρχεία) τα οποία συλλέγονται σε συγκεκριμένο ιστολόγιό μας για ανάδειξη της προόδου των μικρών μαθητών.
Όλα τα παραπάνω υιοθετήθηκαν μετά από επισταμένη έρευνα στο Διαδίκτυο, λαμβάνοντας ερεθίσματα από τα γραφόμενα έμπειρων εκπαιδευτικών και μελετώντας τις σύγχρονες εκπαιδευτικές τάσεις.
Έχουν βελτιωθεί οι εκπαιδευτικές σας πρακτικές με τη χρήση αυτών των εργαλείων;
Σίγουρα! Κάθε διαδικτυακό εργαλείο είναι το ‘αλατοπίπερο’ του μαθήματος και κάνει κάθε μαθητή να ανυπομονεί για τη συνέχεια. Οι στόχοι του μαθήματος επιτυγχάνονται πλήρως, ενώ οι συντελούμενες εργασίες είναι πιο σύνθετες και δημιουργικές.
Ποιους συναδέλφους σας θεωρείτε ως ιδιαίτερα χρήσιμους στην εκπαιδευτική κοινότητα;
Κατ’ αρχάς, όλοι οι συνάδελφοι με ενεργό παρουσία στο Διαδίκτυο προσφέρουν σημαντικά στην εκπαιδευτική κοινότητα, παρέχοντας ιδέες και εμπειρία. Τα ονόματα των συναδέλφων, Ελλήνων ή μη, των οποίων τα ιστολόγια παρακολουθώ, φαίνονται σε αυτή τη σελίδα του σχολικού μας wiki.
Χρήση των εργαλείων Web 2.0 στην εκπαιδευτική διαδικασία – best cases;
Πως έχετε εντάξει τα εργαλεία web 2.0 στην τάξη σας;
Έχω συμπεριλάβει την απάντηση σε αυτή της ερώτησης: Ποια είναι τα εργαλεία που χρησιμοποιείτε κυρίως; Ποιοι λόγοι/ερεθίσματα σας ώθησαν να τα χρησιμοποιείτε; Τι νέο σας προσφέρουν;
Ποιες ήταν οι αντιδράσεις των μαθητών σας; Ποια η δική σας εκτίμηση για τα αποτελέσματα της δραστηριότητας;
Οι μαθητές όλων των ηλικιακών ομάδων, και ιδιαίτερα αυτοί μικρότερης ηλικίας, αντιδρούν πάντα με ενθουσιασμό σε ό,τι αφορά τη χρήση του Διαδικτύου μέσα στη τάξη. Αν και ο ενθουσιασμός προκαλείται αρχικά λόγω της χρήσης του υπολογιστή, το αποτέλεσμα είναι εξίσου ικανοποιητικό, αφού οι μαθητές μέσα από διασκεδαστικές ή και διαδραστικές δραστηριότητες, καταλήγουν να αξιοποιούν τη γλώσσα σε κάθε τους βήμα κι έτσι μαθαίνουν αβίαστα.
Συναντήσατε κάποια εμπόδια κατά την εφαρμογή αυτών των εργαλείων; Είχατε κάποιους προβληματισμούς σε σχέση με την αποτελεσματικότητά τους;
Το μόνο εμπόδιο που μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην αξιοποίηση της τεχνολογίας μέσα στη τάξη είναι η ανυπαρξία ή ο λάθος χειρισμός του κατάλληλου εξοπλισμού. Λόγω χρόνιας χρήσης πολλών ειδών τεχνολογίας σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο, έχω πλέον μάθει να αποφεύγω συνήθη λάθη και να γνωρίζω ακριβώς τι ηλεκτρονικό εργαλείο χρειάζεται για να ικανοποιήσει το στόχο του κάθε μαθήματος και το χειρισμό αυτού. Αρχικά, είχα τον ενδοιασμό ότι οι μαθητές ίσως ασχολούνταν περισσότερο με το μέσο (τον υπολογιστή/το Διαδίκτυο) παρά με την παραγωγή της Αγγλικής γλώσσας, αλλά γρήγορα αποδείχτηκε ότι κατά τη διάρκεια της ολοκλήρωσης μιας καλά σχεδιασμένης ηλεκτρονικής δραστηριότητας, ο μαθητής αυθόρμητα παράγει τη γλώσσα σε προφορική ή γραπτή μορφή και μάλιστα με πολύ μεγαλύτερη προθυμία και επιτυχία σε σχέση με την επίδοσή του στη παραδοσιακή αίθουσα διδασκαλίας.
Τι θα συνιστούσατε στους συναδέλφους σας;
Να ψάξουν πρώτα στο Διαδίκτυο διεξοδικά για παιχνίδια, ασκήσεις ή γενικότερα ιστοσελίδες που θεωρούν ότι αρμόζουν στα ενδιαφέροντα ή στις ανάγκες των μαθητών τους. Να ενημερωθούν για τους πολλαπλούς κινδύνους που ελοχεύουν σε κάθε ηλεκτρονική γωνιά ώστε να μπορούν με τη σειρά τους να ενημερώσουν και να προφυλάξουν τους μαθητές τους. Να σχεδιάσουν προσεκτικά κάθε δραστηριότητα που επιθυμούν να εφαρμόσουν μέσα στη τάξη, προσπαθώντας να προβλέψουν και να αποφύγουν ο,τιδήποτε μπορεί να σταθεί εμπόδιο στη διαδικασία. Να αποδεχτούν και να μάθουν από τυχόντα λάθη τους. Είναι όλα μέρος της μάθησης, άλλωστε! Τέλος, θα τους παρότρυνα να ενσωματώσουν άφοβα τη τεχνολογία στις πρακτικές τους διότι, παρά τον κόπο και τον εξοπλισμό που προαπαιτείται, το χαμόγελο στα πρόσωπα γύρω τους θα τους αποζημιώσει!
Πιστεύετε ότι υπάρχουν κενά στο εκπαιδευτικό σύστημα που να συμπληρώνονται μέσα από εκπαιδευτικές δραστηριότητες με χρήση Web 2.0 εργαλείων; Πως φαντάζεστε την ιδανική εκπαιδευτική πρακτική;
Όταν γίνεται αυστηρά χρήση βιβλίων μέσα στην εκπαιδευτική αίθουσα, ‘κενά’ ενδιαφέροντος, προθυμίας και τελικά γνώσεων θα υπάρξουν αναπόφευκτα. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι το βιβλίο είναι περιττό ή ότι η τεχνολογία είναι η λύση σε όλα τα διδακτικά προβλήματα. Πιστεύω ότι το βιβλίο και η φυσική παρουσία καθηγητή-μαθητών στην τάξη είναι και θα είναι οι κεντρικοί άξονες παροχής γνώσεων, ενώ η τεχνολογία έρχεται για να διανθίσει τα παραπάνω: να αυξήσει την εισροή πληροφοριών, την δημιουργικότητα, την περιέργεια, την χαρά της μάθησης και τα δεχόμενα ερεθίσματα. Με τη σωστά παρεχόμενη ασφάλεια και τις επαρκείς τεχνικές γνώσεις, η ενσωμάτωση της τεχνολογίας στο μάθημα σε συνδυασμό με μια πολύπλευρη διδασκαλία βασισμένη σε προσιτά, κατανοητά από το μαθητή βιβλία οδηγεί στο καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Τέλειες συνθήκες στην εκπαίδευση θεωρώ ότι είναι σχεδόν αδύνατον να υπάρξουν διότι εμπλέκονται πολλοί παράγοντες με ποικίλες ανάγκες και επιθυμίες (καθηγητές, μαθητές, γονείς και όχι μόνο), πολλά μέσα (σχολεία με τις βασικές εγκαταστάσεις, τάξεις, βιβλία, τεχνολογία, εργαστήρια, βιβλιοθήκες, κτλ) και άλλες απρόβλεπτες παράμετροι. Συνεπώς, ας προσπαθήσουμε ο καθένας με τη σειρά του, βάσει των υπαρχόντων συνθηκών, να προσφέρει ό,τι καλύτερο μπορεί, αγγίζοντας τις ζωές των γύρω του.
